اگر کودک شما در خواندن، نوشتن و حساب کردن دچار مشکل شود، حتماً به دنبال علت این ضعف خواهید رفت. زمانی که در جستجوی علت ضعف تحصیلی فرزند خود هستید، برای اولین‌بار اصطلاح اختلال یادگیری در کودکان را از زبان معلم یا مشاوره مدرسه فرزند خود می‌شنوید و بعد از آن تمام تلاش خود را به کار می‌گیرد تا با مراجعه به پزشکان، روان‌شناسان و کمک‌گرفتن از روش‌های آموزشی ویژه مشکل فرزند خود را بهبود ببخشید.
زمانی که اختلال یادگیری در کودکان توسط فرد متخصص تأیید می‌شود، برخی از پدران و مادران تمام آرزوهای که در مورد آینده فرزند خود داشته‌اند را فراموش می‌کنند و دیگر امیدی به بهبود فرزند خود ندارند، گویی که دنیا برای آنان به پایان رسیده است. اما آیا اختلال یادگیری در کودکان ابتدایی خطرناک و نگران‌کننده است؟ راه‌های درمان اختلال یادگیری در کودکان چیست؟ اگر شما هم به دنبال پاسخ این سؤالات هستید، این مقاله را در سایت کلینیک ملکان بادقت بخوانید.
اختلال یادگیری چیست؟
اختلال یادگیری به وضعیتی گفته می‌شود که کودک در یادگیری برخی از دروس مدرسه مانند فارسی، ریاضی یا نوشتن مشکل داشته باشد. مهارت دانش‌آموزانی که به این اختلال مبتلا هستند در برخی از دروس کمتر از حد انتظار برای سن و هوش آنها است و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموز یک یا دو پایه تحصیلی عقب‌تر از هم‌کلاسی‌های خود است. اختلال یادگیری در دانش آموزان ابتدایی باعث عملکرد ضعیف آنها در مدرسه می‌شود.
کودکان مبتلا به اختلال یادگیری از لحاظ هوش مانند سایر دانش‌آموزان هستند. این اختلال ذاتی است و آموزش نامناسب و تفاوت‌های فرهنگی علت این اختلالات نیست. کودکان مبتلا به اختلال یادگیری در تمام دروس ضعیف نیستند. به طور مثال ممکن است در خواندن مشکل داشته باشند؛ ولی در درس ریاضی عملکرد خوبی دارند. دانش‌آموزانی که از اختلالات یادگیری رنج می‌برند با تلاش زیاد و توجه بیشتر بهبود نمی‌یابند و برای یادگیری نیاز به کمک دارند.
اختلال یادگیری در کودکان زمانی رخ می‌دهد که در سیستم عصبی کودک مشکلی به وجود بیاید. این مشکل ممکن است مربوط به ساختار مغز باشد یا زمانی ایجاد می‌شود که مواد شیمیایی در مغز به‌درستی کار نکنند، در نتیجه کودک مبتلا به اختلال یادگیری اطلاعات را به روشی متفاوت دریافت و پردازش می‌کند.
اختلال یادگیری در کودکان به چند دسته تقسیم می‌شوند؟
سه نوع رایج اختلال یادگیری در کودکان ابتدایی عبارت‌اند از:
اختلال خواندن چیست؟
اختلال خواندن که به خوانش پریشی یا نارساخوانی نیز معروف است. اختلال خواندن در بین دانش‌آموزان شیوع بیشتری دارد. کودکان مبتلا به نارساخوانی به طور غیرمعمولی در خواندن مشکل دارند. آنها اغلب در تلفظ کلمات جدید، به صدا درآوردن کلمات، انتخاب کلماتی که قبلاً یاد گرفته‌اند و تشخیص چپ از راست مشکل دارند. کودکانی که به اختلال خواندن مبتلا هستند به‌سرعت از خواندن خسته یا ناامید می‌شوند.
نارساخوانی دسته‌ای از اختلال یادگیری در کودکان است که در خارج از مدرسه نیز بر کودکان تأثیر می‌گذارد. یادگیری زبانی دیگر برای این دانش‌آموزان بسیار سخت و چالش‌برانگیز است و از صحبت‌کردن با صدای بلند در جمع خودداری می‌کنند.
اختلال نوشتن چیست؟
اگر فرزند شما در بخش کردن و نوشتن کلمات مشکل دارد و در نوشتن افکار خود، روی کاغذ دچار مشکل است و بارها با اینکه به فرزند خود تذکر داده‌اید که خوب نگاه کند یا خوب گوش کند، باز هم اشتباه می‌نویسد، احتمالاً به اختلال نوشتن مبتلا است. نوشتن مهارت بسیار پیچیده‌ای است و به مهارت‌های مختلفی بستگی دارد. در اختلال نوشتن مهارت‌های نگارشی دانش‌آموز بسیار پایین‌تر از حد انتظار است و کودک در نوشتن عملکرد ضعیفی دارد.
اختلال ریاضی چیست؟
زهرا ۱۱ساله است و در کلاس پنجم درس می‌خواند. نمره هوشی او در آزمون‌‌ها ۹۰ است. زهرا در حل کردن مسئله، چند بار مسئله را بلند می‌خواند و زیر لب چیزهایی می‌گوید و با انگشتش می‌شمرد؛ ولی باز هم اشتباه می‌نویسد و جمع و تفریق را هم به‌جای هم اشتباه می‌نویسد و در جمع و تفریق اعداد سه‌رقمی مشکل دارد. والدین زهرا می‌گویند، زهرا در روزهایی که درس ریاضی دارد به بهانه‌های مختلف مثل دل‌درد و سردرد می‌خواهد در منزل بماند.
اختلال ریاضی یکی دیگر از انواع اختلال یادگیری در کودکان است. اگر فرزند شما هم نشانه‌های بالا را دارد و مهارت‌های ریاضی او پایین‌تر از سطح انتظار بر اساس سن او است، احتمالاً به اختلال ریاضی مبتلا است.
نشانه‌های اختلال یادگیری در کودکان ابتدایی چیست؟
برخی از علائم اختلال یادگیری در دانش آموزان ابتدایی عبارت‌اند از:
• مهارت‌های خواندن، نوشتن یا ریاضی در این دانش‌آموزان بسیار کمتر از سن آنها است.
• در پیروی از دستورالعمل‌ها مشکل دارند.
• در به‌خاطر سپردن صحبت‌های دیگران مشکل دارند.
• عدم هماهنگی در راه‌رفتن یا ورزش‌کردن دارند.
• کتاب‌ها و سایر وسایل خود را گم می‌کنند.
• در درک مفهوم زمان مشکل دارند
• در برابر انجام تکالیف مقاومت می‌کنند و نمی‌توانند تکالیف خود را بدون کمک‌گرفتن از دیگران انجام دهند.
• در مدرسه یا در هنگام انجام فعالیت‌های تحصیلی، نافرمانی یا واکنش‌های احساسی بیش از حد انجام می‌دهند.
راه‌های درمان اختلال یادگیری در کودکان چیست؟
باید توجه کنید که مداخله زودهنگام در درمان اختلال یادگیری در کودکان ضروری است. زیرا با افزایش سن درمان سخت‌تر می‌شود. از طرفی کودکانی که دارای اختلال یادگیری هستند، اضطراب، افسردگی، عزت‌نفس پایین و خستگی مزمن را تجربه می‌کنند به همین دلیل پس از تشخیص اختلال یادگیری، درمان اختلال یادگیری در کودکان ضروری است و باید به روانپزشک یا روان‌شناس کودک مراجعه کنید تا از ایجاد آسیب‌های بیشتر به کودک جلوگیری کنید.
راهکارهای زیر می‌تواند به درمان اختلالات یادگیری در فرزند شما کمک کند.
- از کودک خود حمایت کنید
اگر اختلال یادگیری در فرزند شما تشخیص داده شد، باید از کودک خود حمایت کنید. با این حمایت فرزند شما در یادگیری پیشرفت خوبی می‌کند. بهترین حمایت این است که والدین توصیه‌هایی که معلم و درمانگر کودک به آنها ارائه می‌کنند را به طور کامل در منزل رعایت کنند.
- کمک‌گرفتن از درمانگر مجرب
یکی از مهم‌ترین روش‌ها در درمان اختلال یادگیری در کودکان کمک‌گرفتن از درمانگر باتجربه و حرفه‌ای است. اکثر والدین روش آموزش مؤثر به فرزندان خود را نمی‌دانند. به همین دلیل نمی‌توانند مشکل فرزند خود را حل کنند و باید از درمانگران متخصص برای حل مشکلات کودکشان کمک بگیرند.
- کمک‌گرفتن از سایر والدین
ارتباط گرفتن با سایر والدینی که فرزندی با اختلال یادگیری دارند، بسیار مفید است.
- کمک‌گرفتن از معلم خصوصی
کودکان مبتلا به اختلالات یادگیری اغلب به کمک و آموزش‌های تخصصی نیاز دارند. یک معلم آموزش‌دیده در حوزه اختلالات یادگیری می‌تواند تکنیک‌هایی را برای بهبود مهارت‌های تحصیلی به فرزند شما آموزش دهد
- استفاده از دارو
پزشک کودک شما ممکن است داروهایی را برای مدیریت افسردگی یا اضطراب شدید توصیه کند.
- طب مکمل و جایگزین
تغییر رژیم غذایی و استفاده از ویتامین‌ها در درمان این اختلالات مؤثر هستند.
چه عواملی باعث ایجاد اختلال یادگیری در کودکان می‌شود؟
اختلال یادگیری در کودکان به ضعف در دریافت و پردازش اطلاعات در مغز کودکان مربوط می‌شود. پژوهشگران عقیده دارند که عوامل زیر می‌توانند بر ایجاد اختلالات یادگیری تأثیر بگذارند. این عوامل عبارت‌اند از:
- سابقه خانوادگی و ژنتیک
اگر در خانواده سابقه اختلالات یادگیری داشته باشید، احتمالاً بیشتری دارد که فرزند شما به این اختلال دچار شود.
- خطرات دوران بارداری و نوزادی
رشد ضعیف در رحم، قرارگرفتن در معرض الکل یا مواد مخدر، زایمان زودرس و وزن بسیار کم هنگام تولد با اختلالات یادگیری مرتبط است.
- آسیب روانی
آسیب روانی در اوایل کودکی ممکن است بر رشد مغز تأثیر بگذارد و خطر اختلالات یادگیری را افزایش دهد.
- ضربه جسمی
آسیب‌های سر یا عفونت‌های سیستم عصبی ممکن است در ایجاد اختلالات یادگیری نقش داشته باشند.
توصیه‌های طلایی به والدین
وقتی فرزند شما نسبت به خودش احساس خوبی داشته باشد، بهتر می‌تواند با یادگیری و چالش‌های آن کنار بیاید. در اینجا چند توصیه مهم به والدینی که فرزند آنها مبتلا به اختلال یادگیری را بیان می‌کنیم که عبارتنداز:
• از تحقیر کردن فرزند خود بپرهیزید و او را با دیگران کودک مقایسه نکنید.
• همیشه فرزندتان را به‌خاطر انجام‌دادن تکالیف تحسین کنید.
• استعدادهای فرزند خود را در زمینه‌های مختلف شناسایی کنید و او را برای کسب موفقیت در این زمینه‌ها تشویق کنید.
• فرصت بیشتری در منزل برای انجام تکالیف و حل سؤالات در خانه برای او قرار دهید.
• بهبود اختلال یادگیری در کودکان ابتدایی نیازمند صبر است، به همین دلیل نباید توقع داشته باشید تا کودکان به‌سرعت مطالب را فرابگیرند و در درس‌ها پیشرفت کنند.
روش تشخیص اختلال یادگیری در کودکان چیست؟
شناسایی اختلال یادگیری در کودکان آسان نیست و تعیین دقیق اختلال یادگیری در کودکان بعد از انجام مصاحبه، آزمون، گرفتن شرح‌حال و مشاهده توسط یک فرد متخصص انجام می‌شود. درصورتی‌که علائم اختلالات یادگیری را در فرزند خود مشاهده کردید یا اینکه معلم مدرسه از وضعیت تحصیلی فرزند شما در مدرسه ناراضی بود، فرصت را از دست ندهید و به روان‌شناس و روانپزشک مراجعه کنید.
پیداکردن فرد متخصص که بتواند به درمان اختلال یادگیری در دانش آموزان ابتدایی کمک کند، کمی به زمان و تلاش نیاز دارد. اختلال یادگیری ماهیت پیچیده‌ای دارد و متخصصین رشته‌های مختلفی چون آسیب‌شناسی گفتار و زبان، عصب‌شناسی و روان‌شناسی با آن سروکار دارند.
از اختلال یادگیری نترسید
دیدن اینکه فرزندتان به اختلال یادگیری مبتلا شده است، برای هر پدر و مادری سخت و دردناک است. هیچ پدر و مادری نمی‌خواهد فرزندش را در رنج ببیند، اما خبر خوب این است که امروزه درمان اختلال یادگیری در کودکان با روش‌های مختلف انجام می‌شود و این کودکان مانند سایر دانش‌آموزان می‌توانند در درس‌های مختلف عملکرد خوبی داشته باشند.
اگر در مورد اختلالات یادگیری در کودکان سؤالی دارید، پرسش خود را در قسمت نظرات سایت بنویسید. اگر فرزند شما هم در مدرسه عملکرد خوبی ندارند و علائم اختلال یادگیری را در کودک خود مشاهده کردید می‌توانید با کلینیک ملکان تماس بگیرید. کلینیک ملکان با بهره‌گیری از متخصصان و روان‌شناس کارآمد و مجرب به درمان اختلالات یادگیری فرزند شما کمک می‌کند.
آخرین دیدگاه‌ها